Khi vận hành một startup, dù quy mô như thế nào thì nhiệm vụ không thể bỏ qua là bạn và startup của bạn cần tuân thủ các quy định pháp luật địa phương. Là một founder, CEO, COO, bạn cần nắm những thông tin cần thiết cho các vấn đề về hợp đồng, quản trị dữ liệu người dùng, kinh doanh online, lao động, giấy phép, thuế, kế toán, bán hàng hoá/dịch vụ, và các thủ tục về doanh nghiệp.

 

Một số hướng dẫn cơ bản không thể thiếu bao gồm:

Lao động

Việc tuyển người lao động theo diện cộng tác viên, bán thời gian để tránh các khoản bảo hiểm, thuế TNCN ngày càng khó khăn. Bên cạnh chế độ phúc lợi thoả đáng cho người lao động, việc tiết giảm chi phí lao động dựa vào quy định về các khoản chi không chịu thuế, không đóng bảo hiểm là một việc làm đáng quan tâm. Ngoài ra, vấn đề ký kết hợp đồng lao động, thoả thuận hứa thưởng cổ phần, thoả thuận bảo mật, thoả thuận không cạnh tranh và thoả thuận quyền sở hữu trí tuệ với người lao động là việc cần thực hiện. Đặc biệt, việc sa thải/chấm dứt hợp đồng lao động luôn tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho công ty của bạn. Bạn cần tham vấn chuyên gia trước khi ra quyết định hoặc thực hiện hành động này.

​

Giấy phép

Startup thường dấn thân vào các lĩnh vực kinh doanh mới, mô hình kinh doanh mới. Do đó, việc xác định hoạt động kinh doanh của bạn cần có những giấy phép, chấp thuận nào từ nhà nước là rất quan trọng để đảm bảo tính hợp pháp. Thường bạn sẽ cần được giải đáp/tư vấn vấn đề giấy phép thử nghiệm mô hình kinh doanh mới (sandbox), giấy chứng nhận chất lượng sản phẩm, giấy chứng nhận đủ điều kiện an ninh trật tự, giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh – đăng ký hoạt động, ngành nghề kinh doanh có rào cản với nhà đầu tư nước ngoài ...

​

Thuế & ưu đãi thuế

20% lợi nhuận là khoản thuế thu nhập doanh nghiệp bạn cần nộp cho cơ quan thuế. Việc tiết giảm chi phí thuế là một việc rất quan trọng để gia tăng lợi nhuận, gia tăng cổ tức cho các cổ đông. Tham vấn chuyên gia "cut cost" của bạn để phân bổ chi phí một cách tối ưu nhất. Ngoài ra, thật tuyệt vời khi các startup, công ty công nghệ lại có cơ hội để được ưu đãi miễn giảm thuế theo diện ưu đãi thuế sản xuất phần mềm, ưu đãi thuế dành cho doanh nghiệp khoa học công nghệ. Thay vì nộp thuế 20% lợi nhuận hàng năm, khi áp dụng ưu đãi thuế bạn chỉ còn phải nộp 0% trong suốt 5 năm và 10% (giảm một nửa) trong 9 năm tiếp theo. Hãy cân nhắc để tận dụng ưu đãi này cho startup, công ty công nghệ của bạn.

​

Bán hàng hoá, dịch vụ

Trước tiên, bạn cần có trách nhiệm với hàng hoá – dịch vụ của bạn. Nếu là sản phẩm SAAS, sản phẩm công nghệ, dịch vụ vô hình thì bạn rất cần có một Điều khoản và chính sách cung cấp dịch vụ để làm cơ sở cho việc bán hàng của mình. Bạn cần chú trọng cho hợp đồng bán hàng/dịch vụ, điều khoản sử dụng website/app (T&C) dù là bán hàng hoàn toàn online. Bên cạnh đó, việc xử lý công nợ luôn là vấn đề "nỗi đau" của hầu hết các doanh nghiệp. Nếu có thể, hãy xem xét mô hình kinh doanh không công nợ hoặc mô hình công nợ kèm theo lãi, phạt luỹ tiến, lãi suất kép để khiến đối tác không muốn giữ lại khoản công nợ với bạn và cũng chẳng muốn chiếm dụng vốn của bạn nữa.

 

Hợp đồng

Soạn thảo, ký kết một Hợp đồng là dấu hiệu cho thấy một thương vụ, một giao dịch kinh doanh sắp được bắt đầu và hoàn thành. Do đó, hiểu biết về hợp đồng là rất quan trọng với bạn dù bạn phụ trách bất kỳ vị trí nào trong công ty. Hãy lưu ý về hình thức ký kết hợp đồng hợp pháp, thẩm quyền ký kết, khi nào thì hợp đồng vô hiệu, các loại vi phạm hợp đồng, việc công chứng hợp đồng, ngôn ngữ soạn hợp đồng, ký hợp đồng bằng phương thức điện tử ... để đảm bảo hợp đồng giúp ích cho bạn thay vì làm hại bạn.

 

Thủ tục đăng ký, thay đổi đăng ký doanh nghiệp

Luật Doanh Nghiệp của Việt Nam ngày càng đổi mới và linh hoạt. Việc thay đổi các nội dung đăng ký doanh nghiệp như tên công ty, trụ sở, ngành nghề, vốn điều lệ ... ngày càng dễ dàng và có thể thực hiện hoàn toàn online. Việc sử dụng con dấu doanh nghiệp ngày càng không còn quan trọng, bạn có thể tuỳ ý thiết kế con dấu, tự ý khắc con dấu cho doanh nghiệp của mình mà không cần phải xin phép bất kỳ cơ quan nào. Tuy vậy, việc "làm đúng ngay từ đầu" - "Do It Right!" lại hết sức quan trọng cho một startup có định hướng gọi vốn đầu tư mạo hiểm và phát triển đột phá trong thời gian ngắn sắp tới. Nếu vậy, bạn hãy tham vấn luật sư startup để cho bạn lời khuyên về việc thành lập công ty startup như thế nào cho dễ gọi vốn, mô hình pháp lý cho việc góp vốn bằng công sức làm việc hay tài sản trí tuệ ...