top of page
Ảnh của tác giảDoanh Nguyen

Vụ Phong CEO Telio thua kiện: Ai mới là nạn nhân?

Phân tích Bản án

Bản án: số [2021] SGHC 142 ngày 16 tháng 06 năm 2021 giữa nguyên đơn công ty OOPA Pte Ltd và bị đơn ông Bùi Sỹ Phong.

Cơ quan ban hành phán quyết: Toà án cấp cao Singapore.

Phân tích bởi: Luật sư Nguyễn Văn Doanh (Doanh Nguyen) và STARTUP LAW VIETNAM Team.

_

Bối cảnh:

Vụ kiện kéo dài gần hai năm giữa nguyên đơn là công ty OOPA Pte Ltd và bị đơn là ông Bùi Sỹ Phong. Hội đồng quản trị của OOPA cáo buộc ông Phong chiếm đoạt các cơ hội kinh doanh và sử dụng các nguồn lực của công ty - bao gồm mạng lưới doanh nghiệp, nguồn nhân lực và tài sản trí tuệ - để phát triển Telio, dự án kinh doanh mới của ông.

Tòa án cấp cao Singapore đã ra phán quyết yêu cầu ông Phong - người sáng lập và CEO của nền tảng thương mại điện tử Việt Nam Telio - chuyển nhượng cổ phần tại công ty Telio cho OOPA. Đồng thời, ông Phong phải bồi thường cho OOPA số tiền 233.000 SGD, tương đương 174.000 USD. Bản thân ông Bùi Sỹ Phong - chứ không phải Telio - phải trả số tiền này.


Vấn đề số #1: Ai mới thực sự là nạn nhân?

Bối cảnh kinh doanh của startup Việt Nam tại Singapore

Khi một người sáng lập tại Việt Nam (thường là một kỹ sư phần mềm) và/hoặc một nhóm người sáng lập có một sản phẩm công nghệ có thể khai thác thương mại. Họ sẽ tìm kiếm một số nhà đầu tư, thường là nhà đầu tư nước ngoài. Và có rất nhiều nhà đầu tư như thế tại Singapore. Các nhà đầu tư này sẵn sàng đầu tư vào các dự án phát triển sản phẩm công nghệ (startup) ngay từ những giai đoạn đầu (giai đoạn hạt giống/seeding stage). Khi đạt được một thoả thuận đầu tư/cam kết đầu tư vào sản phẩm công nghệ trên, đội ngũ sáng lập sẽ thành lập một công ty tại Singapore. Sau đó, anh ta sẽ thành lập hoặc chuyển đổi công ty hiện tại thành một công ty con tại Việt Nam.

Chúng ta có thể thấy, trên thực tế, hoạt động kinh doanh của startup được thực hiện ở Việt Nam. Nó do đội ngũ điều hành startup ở Việt Nam triển khai. Các nhà đầu tư/cổ đông nước ngoài, công ty mẹ tại Singapore chỉ quản lý startup thông qua công cụ là Thực thi các quyền hạn của cổ đông.

Xét về vai trò, đội ngũ sáng lập, điều hành công ty startup là người chịu trách nhiệm chính cho sự thành công của một sản phẩm công nghệ. Họ tìm kiếm khách hàng, tăng doanh thu và cải tiến sản phẩm công nghệ để đáp ứng các điều kiện phát triển, kế hoạch, mục tiêu đã thống nhất với nhà đầu tư. Và nhà đầu tư thì về cơ bản, sau khi đầu tư tiền, họ sẽ kiểm soát và giám sát quá trình hoạt động của công ty startup tại Việt Nam từ xa. Một số nhà đầu tư cũng có thể sẽ nỗ lực tìm kiếm thêm các nguồn tài trợ vốn, hỗ trợ startup cải thiện vấn đề quản trị - điều hành công ty, mở rộng mối quan hệ cho startup. Nhưng đây không phải là nghĩa vụ mặc nhiên của họ trừ trường hợp họ đã thoả thuận như thế đối với startup.

Trường hợp startup thất bại, cả nhà đầu tư và đội ngũ sáng lập cũng sẽ thất bại và thường sẽ đóng cửa công ty hoặc cứ để công ty ở đó và từ bỏ d